Ülkemizde zincir marketler hemen her gün konu oluyor, manşet oluyor.
Zincir marketler, artık günlük hayatımıza o kadar girdi ki hangi birini anlatalım?
Bir ara bu zincir marketler için ilk başlarda ucuzluk getirdi deniliyordu.
Bir ara ise kaliteli ürün satmıyor diyenlerinde sayısı çoktu.
‘’Dar gelirliye hitap ediyor’’ sözlerini de duyuyorduk.
Zincir marketlerin üç harflileri ise ülke geneline çok büyük oranda yayıldı.
Resmen mağaza sayıları on binler, çalışan sayıları 49 bin, 79 bin, 60 bin gibi rakamları görebiliyoruz.
Tabii ki büyük potansiyel istihdam ediliyor.
Zincir marketler ülkemizin ilk esnaf startını veren bakkal uygulamasını da köreltti.
Şunu da söyleyelim; Bakkalcılık bitti bitiyor.
Zincir marketlerinde bir de orta gelire hitap edenler var.
İller de ise yerel zincir marketleri de mevcut.
Şimdi biz yaygın olarak ülke geneline yayılan zincir marketlerden bugün bahsedelim.
Son günlerde bu marketlerin üzerinde büyük denetim seferberliği var.
Hem tarım il müdürlüğü hem de zabıta ekiplerinin denetimleri çok detaylı ve titiz yapılıyor.
Çok da iyi oluyor. Yapılan denetimlerde günü geçmiş ürünler pek çok.
Ayrıca etiket değiştirmesi yapılmıyor. Fiyat düştüyse geç yapılıyor.
Fiyat artarsa hemen yapılıyor.
Anladığımız kadar ile mağaza politikası diye biliyorum.
Mağazalarda çalışma şartları da iş güvenliğine ve iş sağlığına çok uymuyor.
Bu konuda denetim neden yapılmaz?
Evet, gıda denetimi mağazalarda tarım müdürlüğü ve yerel yönetimlerin zabıta ekipleri
tarafından yapılıyor.
Bakanlık ekipleri de yoğun çalışıyor. Bu mağazalar ülkenin her yerinde.
Olsun olmasın demiyoruz ama etiket değişiminde ürün ucuzlarsa yavaş davranılıyor.
Eğer pahalı artışı varsa hemen yapılıyor. Bu bir.
İki ise günü geçmiş ürünlerin satışı yapılmaya çalışılıyor.
Günü geçmiş ürünleri satma adına yoğun çaba ve gayret var.
Bazı ürünlerinde bir an ve önce satılması adına miadı dolmasın diyerek ucuz satış yapılması da öne
çıkıyor.
Ayrıca az personel ile çok iş yapılmaya çalışılıyor.
Hafta da bir veya ayda yapılan sayımlar ve envanter düzenlemeleri gece yarsına kadar sürebiliyor.
Neredeyse 24 saat çalışma uygulanıyor?
Bir kere zincir marketlerde iş güvenliği ve sağlığı hiçbir zaman düşünülmüyor.
Mesai yok, çalışma saati yok.
Tamam asgari ücret ödeniyor, yemek kartı veriliyor.
Gününde maaş. Bu avantajlar çok iyi.
Piyasa şartlarının biraz üstünde maaş verilmesi de mevcut.
Ama bir aylık çalışma da mağaza açık verirse ve mamul çalınması olursa çıkan açık ücretinin maliyeti
mağaza çalışanı ödüyor.
Bu da aylık maaştan en az üç bin lira kesiti olmasına neden oluyor.
Verilen artışın erimesi gerçekleşiyor hem de otomatikman.
Ayrıca son günlerde mağazaya denetim yapan tarım müdürlüğünün ekipleri ve yerel yönetimlerin
zabıta müdürlüğü Zonguldak’ta pek çok mağazaya ceza kesmiş.
Ceza tamam cezayı kim ödüyor biliyor musunuz?
O mağaza da çalışan emekçi personel ödüyor.
O personel ki gece ve gündüz çalışıyor.
Kasada duruyor, depoya yük boşaltıyor, mamul taşıyor, hamallık yapıyor.
Tamam herkes çalıştığı yerin hamalıdır ama burada hamallık değil resmen işkence yapılıyor.
Evet geçtiğimiz gün kesilen bir ceza tutarı ne kadar biliyor musunuz?
Tam otuz bin, oradaki çalışan personele bu cezayı siz ödeyeceksiniz denmiş?
Mağaza sahibi ödemiyor, sistem ne güzel.
Mamul çalınıyor, personel ödüyor; ceza kesiliyor, personel ödüyor.
Pes dedim!
İş güvenliği ve sağlığı ekipleri bizce bu zincir marketleri denetlesin.
Hem de önemle ersonele bu sorular sorulsun.
Mağazada o kadar kamera var. Bu kameralar ne işe yarıyor?
Personelden para kesmekle her şey yoluna giriyor mu?
Yazık değil mi? O personele soruyoruz? Sizce….
Az bir itiraz ederse işten atmakla tehdit, sonra ağır çalıştırma şantajları.
Var da var…
İzin vermem deme cüretlerini bile görebiliyoruz.
Burada bazı yönetici olanlar herhalde anladığımız kadar ile geçmiş yaşamından kaynaklanan eksi
kompleks var.
Mağaza elamanı olarak işe girip sonra yönetici olanlar, asan ve kesen olabiliyor, bu ne anlayışsız
durumlar?
Kadın çalışanlara yapılan mobbingleri saymıyorum.
Neler var neler? Buna şimdilik değinmeyeceğiz.
Ama bu zincir marketlerin genel merkezleri bu konuda ülke geneli mağaza denetimlerini personel
bazlı yaparlarsa bu konuda gerçek sonuçlarını da öğrenmiş olurlar.
Şimdilik nokta derken, bu konuda çok yazacağımız konu başlıkları olduğunu da belirtelim.